روز تاریخی متروی تهران در پکن
بعد از ۷سال قرارداد مهم و بزرگ موسوم به خرید ۶۳۰دستگاه واگن به مرحله عملیاتی رسید.
دیروز یک روز تاریخی برای متروی تهران و در نگاه وسیع‌تر برای حمل‌ونقل عمومی پایتخت بود؛ روزی که با انعقاد چندین قرارداد و انجام چند تفاهم بین شهرداری تهران و شرکت‌های چینی، مدیریت شهری ششم توانست پس از یک دهه، گام بزرگی در راستای نوسازی و ارتقای ناوگان ریلی کلانشهر تهران بردارد.
وضعیت حمل‌ونقل عمومی تهران به‌صورت عمومی و وضعیت ناوگان حمل‌ونقل ریلی چندسالی است که در آستانه بحران قرار دارد. نیاز خطوط هفت‌گانه متروی پایتخت به حداقل ۳هزار واگن و وجود کمتر از ۱۲۰۰واگن فعال در پایتخت نتیجه‌ای جز زیادشدن سرفاصله حرکت قطارها، فرسودگی، توقف اضطراری و در نتیجه نارضایتی بحق شهروندان عزیز، به همراه نداشت. مدیریت شهری ششم از ابتدا ۴مسیر موازی را برای حل این بحران پیش برد؛ اورهال یا تعمیر اساسی واگن‌های فرسوده، کمک به شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی برای تولید قطار ملی، خرید و واردات تجهیزات ضروری واگن‌ها و خرید واگن‌های جدید از طریق فعال‌کردن قرارداد متوقف‌شده خرید ۶۳۰دستگاه واگن از چین. هر ۴ مسیر تلاش با قدرت انجام شد و هیچ‌کدام نمی‌توانست جای دیگری را بگیرد. با این حال، احیای قرارداد ۶۳۰دستگاه می‌توانست و می‌تواند نقطه عطف این تلاش‌ها باشد. سفر شهردار تهران به پکن با همین هدف از مدت‌ها پیش در دستور کار قرار گرفت.
با این نگاه، توافقات روز گذشته را می‌توان یک رخداد تاریخی و سرنوشت‌ساز برای متروی تهران ارزیابی کرد. برای اختصار اتفاقات این روز تاریخی را در چند خبر خلاصه می‌کنم:
خبر اول: بعد از ۷سال قرارداد مهم و بزرگ موسوم به خرید ۶۳۰دستگاه واگن به مرحله عملیاتی رسید. این قرارداد برزمین‌مانده از سال۹۵ تاکنون، در دوره اخیر مدیریت شهری ششم با جدیت پیگیری و با حمایت دولت مردمی تامین اعتبار شده بود. نتیجه این تلاش‌ها دیروز با حضور علیرضا زاکانی شهردار تهران، سیدجعفرتشکری هاشمی نماینده مردم تهران در شورای شهر و هیأت همراه به ثمر رسید و قرارداد وارد فاز اجرایی شد و مراحل ساخت واگن‌ها کلید خورد.
خبر دوم: با توافقات صورت‌گرفته بین تهران و شریک چینی، تعداد واگن‌ها در قرارداد از عدد اولیه ۶۳۰دستگاه با افزایش ۲۵درصدی به ۷۹۱دستگاه افزایش یافت. همچنین توافق شد تا واگن‌ها زودتر از دوره توافق‌شده در قرارداد یعنی ۵۰ماه ساخته و تحویل تهران شوند.
خبر سوم: با طرف چینی توافق شد که قرارداد جدیدی برای تولید ۲۵۹واگن دیگر نیز منعقد شود تا سهم ۱۰۵۰واگن پایتخت از توافق کلان ۲دولت در تامین ۲۰۰۰واگن به تحقق نزدیک شود. در واقع ۶۳۰دستگاه واگنی که می‌رفت با ترک‌فعل‌های دوره مدیریت قبلی به محاق رود، نه‌تنها محقق شد بلکه امکان افزایش عملی تا ۱۰۵۰دستگاه را پیدا کرد.
خبر چهارم: قراردادی با کنسرسیوم چینی برای انتقال تکنولوژی ساخت بوژی به‌عنوان دانش کلیدی و اصلی در ساخت واگن‌های مترو منعقد شد. در واقع بوژی مهم‌ترین بخش واگن‌هاست که هر شرکتی دانش ساخت آن را داشته باشد، تبدیل به سازنده حقیقی واگن مترو می‌شود. طی ۲۰سال گذشته به‌صورت عملی در شرکت واگن‌سازی تهران مونتاژ بدنه و بخشی از تجهیزات داخلی واگن‌ها انجام می‌شد که با توافق صورت‌گرفته طی ۲سال آینده شرکت واگن‌سازی تهران به باشگاه سازندگان واگن قطار مترو وارد می‌شود و این تکنولوژی بزرگ را در اختیار می‌گیرد.
خبر پنجم: شهردار تهران دیروز ضمن بازدید از خط تولید قطارهای متروی شرکت چینی، گفت‌وگوهای جدی با طرف‌های چینی برای کاهش زمان انتظار برای تحویل نخستین محموله قطارها از ۲۴ماه به ۱۴ماه داشت و در نهایت این تفاهم با طرف چینی صورت گرفت.
همچنین مقرر شد براساس این توافق زمانبندی تحویل ۷۹۱واگن با کاهش زمان انتظار اولیه مجدد تنظیم شود تا تمام قطارهای توافق‌شده به جای ۶۰ماه در کمتر از ۵۰ماه تحویل داده شود.
خبر ششم: توافق انتقال تکنولوژی ساخت بوژی باعث می‌شود تا شرکت واگن‌سازی تهران امکان تولید بخش بیشتری از واگن‌ها در تهران را پیدا کند و این یعنی بخشی از هزینه ارزی تولید واگن‌ها به جای چین در ایران ذخیره می‌شود.
شهرداری تهران هر ۴مسیر اشاره‌شده در ابتدای این سطور را با قدرت و جدیت پیگیری خواهد کرد. توجه راهبردی به توان تولید داخل در کنار استفاده از ظرفیت کشورهای دوست و اصرار بر انتقال دانش و فناوری راهبردی تولید قطار و همچنین بازسازی اساسی قطارهای موجود باید با هم و به موازات هم به پیش برود تا تهران را از آستانه فروغلتیدن در بحران حمل‌ونقل عمومی نجات دهد.
عبدالمطهر محمدخانی سخنگوی شهرداری تهران
