فراهانی:حذف تراکم مازاد فشار شدید مالی بر شهرداری وارد کرد/ روش افشانی به صواب نزدیک تر است

به گزارش شورا‌آنلاین، یک سال از عمر شورای پنجم شورای شهر تهران گذشته است. در این یک سال شورای شهر تهران ۲ شهردار و ۲ سرپرست انتخاب کرده است. برخی معتقدند اعضای شورای شهر پنجم در این یک سال عملکرد قابل توجهی نداشته اند اما در مقابل گروهی هم معتقدند در این یک سال اتفاقات خوبی در شورا افتاده است و باید منتظر ۳ سال آینده بود. مجید فراهانی عضو شورای شهر تهران معتقد است سال نخست سال تحویل و تحول است و در این یک سال برنامه ریزی ها برای آینده انجام شده است؛ با او درباره ارزیابی اش از یک سالی که در شورای پنجم گذشت گفتگویی کرده ایم که در پی می آید :

* یک سال از عمر شورای شهر پنجم گذشت، این یک سال را چطور ارزیابی می کنید؟

  معمولاً سال آغازین هر دوره‌ای را سال تحویل، تحول و تمرکز بر روی زیرساخت‌ها می‌شناسیم. در سال نخستین با بسترسازی‌ها و برنامه‌ریزی‌های لازم برای آینده، راه‌های خروج از مشکلات گذشته را شناسایی و متمرکز بر روی حل مشکلات می‌شویم. در این یک سال بالا و پایین‌های زیادی را پشت سر گذاشتیم. مردم به درستی از ما انتظار دارند که تهران را به شهری زیست‌پذیر تبدیل کرده و مشکلات اصلی کشور که بسیاری از آنها مشکلات تاریخی شهر است را برطرف کنیم؛ انتظاری واقع‌بینانه و صحیح که شورا تلاش کرد با شناسایی وضعیت موجود در ادامه راه برنامه‌ریزی‌های لازم برای اداره سالم شهر را انجام دهد. همانطور که دیدید، نظارت مردمی در این سال افزایش داشت. ‌هر اتفاق و تصمیمی که برای شهر گرفته می‌شود، مردم و نمایندگان آنها از آن مطلع می‌شدند. حرکت ما در شورای پنجم بر مدار مشارکت‌طلبی شهروندان بود. سامانه شفافیت و اطلاع‌رسانی‌های دقیق به دلیل افزایش مشارکت‌طلبی مردم در عرصه‌های مختلف اتفاق افتاد. مهم‌ترین دوای درد این شهر، مبارزه با فساد است. متأسفانه به دلیل عدم شفافیت مدیران گذشته شهر، این موضوع گسترش یافته بود به همین دلیل ما به سوی تحقق شهرداری شیشه‌ای رفتیم و در حال حاضر مردم می‌توانند از کلیه قراردادها و معاملاتی که در شهرداری انجام می‌شود، مطلع شوند.

در شورا هر طرح و لایحه‌ای که به تصویب می‌رسد، موافقین و مخالفینش‌ مشخص هستند و هیچ مصوبه‌ای بدون حضور ناظران مردمی که رسانه‌ها هستند، اتفاق نمی‌افتد. حضور خویشاوندان مدیران در پست‌های مدیریتی ممنوع شد و به زودی رزومه همه مدیران شهری در سامانه شفافیت بارگذاری می‌شود. تلاش کردیم بدهی‌های انبار شده از سال‌های گذشته را به تدریج پرداخت کنیم. در طول همه این سال‌ها شهرداری نزدیک به ۷۰۰۰ میلیارد تومان به پیمانکاران، ۳۰ هزار میلیارد به بانک‌ها و بیش از ۲۰ هزار میلیارد در پروژه‌های نیمه‌تمام دچار بدهی بود. بر اساس بودجه انقباضی امسال، نمی‌توانستیم سقف بودجه را افزایش دهیم؛ با این وجود دو هزار میلیارد پرداخت بدهی پیمانکاران در بودجه امسال پیش‌بینی شد. تلاش می‌کنیم بدهی بانک‌ها را نیز در تهاتر با بدهی دولت با شهرداری کاهش دهیم. در حال حاضر تهران گران اداره می‌شود و با برنامه‌ریزی‌های انجام شده می‌خواهیم هزینه‌های اضافه را کاهش دهیم.

براساس تجربه یک ساله ای که داشتید مهم ترین چالش پایتخت از نگاه شما چیست؟

مهم‌ترین و اصلی‌ترین چالش تهران، ترافیک و آلودگی هواست و ما برای کاهش این چالش‌ها، توسعه حمل و نقل ریلی را در دستور کار قرار دادیم. در این مدت بخشی از خط ۷ مترو به بهره‌برداری رسید؛ هرچند باید برای تکمیل همه ایستگاه‌های این خط و تکمیل خط ۶، ۱۰ هزار میلیارد اعتبار داشته باشیم و همین میزان اعتبار را برای خرید واگن نیاز داریم. باید هدوی قطارها به زیر دو دقیقه برسد و میزان جابجایی مسافران در مترو از ۲.۵ میلیون مسافر به ۷ میلیون مسافر افزایش پیدا کند.

یکی دیگر از چالش‌ها، شهرفروشی بود که تلاش شد فروش تراکم‌ شهری، استفاده از هولوگرام و کارگزاری‌ها ساماندهی شود. در زمان مدیریت نجفی، توجه ویژه‌ای به این موضوع شد؛ هرچند انتخاب دو شهردار در یک سال، به روندهایی که آغاز شده بود، ضربه زد و عملاً سکته‌ای در کار ایجاد شد که امیدواریم انتخاب دوم ما بتواند برنامه‌های خود را در سال‌های آینده دنبال کند و ما ناچار به انتخاب دیگری نشویم.

* دو شهردار با دو روش اداره شهر انتخاب کرده اید. شهردار سابق تهران دو بخشنامه مهم با موضوع  هولوگرام و تراکم فروشی صادر کرد که شهردار کنونی تهران اعتقادی به آنها ندارد و می گوید بخشنامه های خود را برای اداره شهر دارد.

در خصوص موضوع هولوگرام و تراکم، آقای نجفی در آن مقطع به درستی به یکباره ترمز قطاری که با سرعت زیادی در حال حرکت بود را کشید. فسادی که از این طریق توسط شرکت‌های کارگزاری اتفاق افتاده بود، جز با این ترمز یکباره قابل مبارزه نبود اما اصل این شرکت‌های واسط و کارگزاری که به منظور تسهیل بازپرداخت‌های بدهی پیمانکاران ایجاد شده بود، مشکلی ندارند. باید روش‌های نادرست و رویه‌های اشتباه را با نظارت حذف کرد. حواسمان به چرخه انحراف باشد. ما نباید به دلیل آنکه قصد داریم با فساد مبارزه کنیم، از ثمرات مثبت این شرکت‌های کارگزاری، خودمان را محروم کنیم. در زمان آقای نجفی به دلیل حذف تراکم مازاد، فشار شدید مالی بر شهرداری آمد. ۶۰ درصد درآمدهای شهرداری از محل شهرسازی است که حذف تراکم مازاد، شهرداری را با مشکل جدی در حوزه کسب درآمد روبرو کرد. ما با رویه گذشته مخالفیم و می‌گوییم نباید برای اداره شهر، شهرفروشی کرد. اما نمی‌توانیم یکدفعه یک روند را متوقف کنیم، زیرا دچار بحران خواهیم شد بلکه باید با شیبی به سمت صفر شدن این نوع درآمدها برویم. در حال حاضر ۳۰۰۰ میلیارد از ۱۸ هزار میلیارد درآمد شهری از محل شهرسازی است که کاهش جدی نسبت به گذشته پیدا کرده است. ما چاره‌ای نداریم جز آنکه با روند گذشته نه با آن شدت بلکه به صورت هدایت شده از محل شهرسازی کسب درآمد کنیم. اما باید با برنامه‌ریزی طی هشت سال به سمت صفر شدن این درآمدها برویم که قابل انجام است.

* پس می توانیم این طور برداشت کنیم که گام های نخستین کمی با واقعیت های موجود شهر و شهرداری همخوانی نداشت، اما روش افشانی به حقیقت شهر نزدیک تر است؟

آقای افشانی با توجه به سابقه‌ای که دارد، اجرایی‌ترند و آقای نجفی نگاهی ستادی دارند و به دلیل همین سابقه و نگاه اجرایی افشانی، برنامه‌های مبارزه با فساد در این دوره به واقعیت نزدیک‌تر و واقع‌گرایانه‌تر است که از نگاه من، روش ایشان به صواب نیز نزدیکتر است.

* برخی از اعضای شورای شهر انگار در گذشته مانده‌اند و تنها به نقد گذشته می‌پردازند.

ما نیازمند این بودیم که گزارشی از فعالیت‌های گذشته به مردم ارائه کنیم. ما حافظان منافع مردم هستیم و نمی‌توانیم نسبت به اموال آنها بی‌تفاوت باشیم و بگوییم برای پرهیز از حاشیه و… هر چه در گذشته بوده، باشد و یک صلوات هم بفرستیم. باید منافع شهر به مردم بازگردد و به خودمان هم این هشدار را بدهیم که اگر پا در جای گذشتگان بگذاریم، همین مشکلات‌ برای ما نیز تکرار می‌شود و ما مورد طرد مردم واقع می‌شویم. بنابراین باید گزارشی از گذشته تهیه می‌شد و در خصوص بازگشت سرمایه‌های از دست رفته تلاش می‌کردیم. به طور مثال در بخش فرهنگی ما متوجه شدیم که بیشتر بودجه فرهنگی صرف توزیع پول به مراکزی می‌شود که پاسخگو نیستند، بنابراین ۱۸۰۰ میلیارد تومان بودجه فرهنگی به ۱۱۰۰ میلیارد کاهش پیدا کرد.

* در روزهای ابتدایی درخواست کاهش اختیارات شهردار نیز مطرح شد، چرا این موضوع به نتیجه نرسید؟

حقیقت این است که ما اطلاعی از اختیارات واگذار شده شورا به شهردار نداشتیم؛ این اختیارات به مرور زمان و به دلایل مختلف طی مصوباتی به شهردار واگذار شده بود؛ برخی به دلیل سرعت در کار، برخی به دلیل اعتمادی که به شهردار وجود داشت. قرار بر این بود کسانی که طرح را ارائه کردند، این اختیارات را احصاء کنند و بر اساس اولویت‌بندی، اختیارات پس گرفته شود که همچنان این اتفاق نیفتاده است.

* موضوعی در شورای چهارم دنبال می‌شد که بر اساس آن، اعضای شورا نیز مانند نمایندگان مجلس و دولتمردان، دارایی‌های خود را قبل و بعد از عضویت به نهادهای نظارتی اعلام کنند؛ این موضوع چرا در شورای پنجم دنبال نمی‌شود؟

این اتفاق خوبی است که قابل پیگیری است و از آن استقبال می‌کنیم. همچنین در شورا طرح پایش از اعضای شورا مطرح شد که اگر عضوی از شورا شئونات را رعایت نکرد و احیاناً روند ناسالمی را در پیش گرفت، به هیئت رئیسه اعلام شود که تاکنون این اتفاق نیفتاده و گزارشی در این خصوص به هیئت رئیسه ارائه نشده است.

*یکی از اتفاقات خوب در این دوره راه اندازی سامانه شفافیت بود، اما به نظر می آید انتشار برخی از اطلاعات که رقم های پایینی هم در شهرداری هست بیشتر مردم را به موضوع فساد در شهرداری بی تفاوت کند.

سامانه شفافیت شهرداری تهران با هدف شفاف‌سازی قراردادها ایجاد شده است چرا که در دوره مدیریت گذشته شهرداری، هر کسی که دوست داشت بدون اینکه به اعضای شورای شهر، رسانه‌ها و افکار عمومی پاسخگو باشد، قرارداد منعقد می‌کرد. قطعا سامانه شفافیت با هدف تاباندن نور بر همه اجزای مدیریت شهری ایجاد شده است و حتما اثرات منفی هم خواهد داشت. مگر می‌شود دارویی خورد و آن دارو اثر جانبی نداشته باشد اما وقتی بیمار می‌شویم چاره‌ای نداریم جز اینکه دارو را مصرف کنیم. هر کاری که در عرصه اجرا، انجام می‌شود حتما باید ارزیابی شود که آیا لیست قراردادها، هزینه‌ها، زمان قرارداد به نفع شهر است یا اینکه در انتشار لیست قراردادها مثل سیستمی که در گذشته وجود داشت، پنهان‌کاری می‌شود.

در گذشته هر کسی که دوست داشت، بدون اینکه به اعضای شورای شهر، رسانه‌ها و افکار عمومی پاسخگو باشد، قرارداد منعقد می‌کرد. گرچه اطلاع‌رسانی در این زمینه هم ایراداتی دارد و نباید به سمت برخورد حاشیه‌ای رفت اما شفافیت نداشتن در عملکرد و تصمیم‌گیری بدون نظارت مردم، خسارت‌بارتر از آن چیزی است که ممکن است در این مسیر با آن مواجه شویم. ما شفافیت و نظارت تام مردم را برای همه حوزه‌های شهری انتخاب کرده‌ایم و معتقدیم که باید در عملکردمان شفافسازی کنیم.

*با وجود حساسیت شورا به واگذاری حق بهره برداری املاک شهر تهران، چرا همه اعضا به جز یک عضو به واگذاری ملکی به شورای عالی استان ها که متعلق به همه شهرهای کشور است، رأی داد.

شورای عالی استان ها یک ظرفیت مهم برای شوراست و فایده ای که این شورا به شورای شهر تهران و یا شوراهای کشور می رساند، قابل مقایسه با یک ساختمان نیست. نمونه آن ورود شورای عالی استان ها برای حفظ درآمدهای پایدار شهرها. مدتی پیش دیوان عدالت اداری مصوبه عوارض تغییر کاربری ها را لغو کرد که باعث می شد ۲ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان از درآمدهای تهران گرفته شود. جلسات متعددی برگزار کردیم، دیوان نیز همراهی خوبی تاکنون داشته اما این مسئله را می توان به صورت موقت حل کرد تا زمانی که به صورت ریشه ای توسط مجلس قانونی در این رابطه تدوین شود. در حال حاضر شورای عالی استان ها لایحه ای به مجلس ارسال کرده تا عوارض پایدار شهری حفظ شوند و دیگر شاهد به خطر افتادن درآمدهای شهر با حکم دیوان عدالت نباشیم.

حضور شورای عالی استان ها در تهران و مسئولیت آقای الویری فرصت خوبی برای تصویب قوانینی است که شوراها به آن نیازمندند و اعتقاد داریم مشکلاتی که شورای عالی استان ها از شوراها حل می کند در برابر هزاران ساختمان ارزشمندتر است، البته این حق بهره برداری به طور موقت پیش بینی شده است. تقویت شورای عالی استان ها، تقویت کل نظام شورایی است. در حال حاضر شوراهای برخی شهرها را به رسمیت نمی شناسند و مصوبات شوراها از سوی دولت و از سوی نهادهای خارج دولت در معرض تهدید است، این در حالی است که قانون اساسی چهار اصل مهم خود را به شوراها اختصاص داده اما این ظرفیت قانونی بالفعل نرسیده است. باید همگی تلاش کنیم تا شوراها قوام و استحکام خود را به دست آورند.

*لایحه درآمدهای پایدار اخیرا در دولت به تصویب رسیده، این نگرانی وجود دارد که سهم عوارضی که برای شهرداری ها پیش بینی شده تغییراتی کند، مدیریت شهری چاره ای برای این موضوع اندیشیده است؟

لایحه ای که دولت به تصویب رسانده هنوز جزئیاتش مشخص نیست اما برای آنکه نگرانی وجود نداشته باشد از طریق شورای عالی استان ها تیمی مرکب از اعضای شوراها تشکیل شده تا لایحه ای جداگانه در خصوص درآمدهای پایدار به مجلس ارائه کند، همچنین مجلس نیز لایحه درآمدهای پایدار را تهیه کرده است که امیدواریم این سه طرح و لایحه که یکی از سوی شورای عالی استانها و یکی از سوی دولت و طرحی که از مجلس در این زمینه ارائه شده به بهترین شکل تلفیق شده تا حلال مشکلات شهرداری ها باشد.
منبع:مهر