بررسی روش های ایجاد درآمد پایدار در حوزه شهری

در دهه‌های اخیر به همراه گسترش جمعیت شهری و استانداردهای زندگی در جهان تقاضا برای خدمات و کالاهای مورد نیاز در شهرها اضافه شده است لذا شهرداری نیازمند منابعی برای پاسخگویی به تقاضای محلی برای کالاها و خدمات خود و نیز برای فراهم کردن ملزومات مورد نیاز برای توسعه شهر، است.
به این منظور، شهرداری باید مبلغ هنگفتی را همه ساله در این حوزه هزینه کند. تأمین مالی شهرداری دارای پیچیدگی‌های خاص خود است. برای رسیدن به این اهداف، از یک طرف متولیان شهری باید درآمد مورد نیاز خود را از نظام شهر و شهروندان تأمین کند و از سوی دیگر مهم است که منابع درآمدی شهرداری طی زمان پایدار باشد.
درواقع، این منابع درآمدی باید با مبانی نظری توسعه پایدار شهری همراه باشد. اما همه منابع درآمدی شهرداری پایدار نیستند و شهرداری نمی‌تواند در بلندمدت به این درآمدها تکیه کند. بنابراین، شهرداری باید سطح ناپایداری منابع درآمدی خود را برای مدیریت مالی و برنامه‌ریزی توسعه شهری، مدنظر قرار دهد.
مدیریت شهری می‌تواند به جای آنکه از درآمدی تضمین شده از محل عوارض برخوردار شود، آن را به درآمدهایی که مستقیماً به کاربرد خدمات مربوط است متکی کند. این درآمد از طریق دریافت بهای خدمات از استفاده‌کنندگان تحصیل می‌شود، مشروط بر آنکه با اهداف ارائه خدمات و مفهوم عدالت سازگار باشد.
در این رابطه ارتباط تعرفه‌ها بامنافع، تعرفه‌ها و ارائه جمعی خدمات و کسب عدالت از طریق معافیت‌ها و تخفیف‌ها حائز اهمیت است که با رویکردهای توزیع منافع، طبقه بندی خدمات، ضابطه پرداخت براساس تشخیص، استانداردهای حداقل، خدمات اساسی و غیراساسی و خدمات ارزش افزوده به سفارش مشتری، می‌توان راه‌حل مربوطه را انتخاب کرد.
طراحی مدلی نوین در این حوزه نه تنها می تواند درامدهای پایدار در حوزه شهر تهران را میسر سازد بلکه معزل کلانشهرهای کشور در این خصوص را مرتفع می سازد.
طراحی مدل مذکور می تواند به عنوان دانشی نوین در حوزه اقتصاد شهری در برخی شهرداریهای کشورهای دیگر که با این معزل روبرو هستند، مورد استفاده قرار گیرد.
با توجه به محدودیت منابع شهری توجه به این مهم در شرایط فعلی بسیار ضروری است و عدم توجه جدی تر به این موضوع و فقدان آن عملکرد مدیریت شهری را به شدت تحت تأثیر منفی قرار می دهد.
پژوهشها نشانگر این موضوع است که توجه به چهار مولفه اصلی نظیر افزایش نرخ عوارض بر ارزش زمین ، شیوه های تامین مالی و پولی به عنوان یک منبع دریافتی شهرداری با این رویکرد که می توان مبدل به یک درآمد غیر مستقیم گردد و همچنین کمک های دولت به شهرداری (مالیات) و نظام تشخیص و وصول عوارض شهرداری به عنوان چهار عامل موثر در تحصیل درآمدهای پایدار شهرداری تهران می باشد.
 
افزایش نرخ عوارض بر ارزش زمین ( که پیشنهاد می گردد جایگزین عوارض ناپایداری همچون فروش تراکم شود ) و نظام تشخیص و وصول عوارض شهرداری تهران و بعد از آن روابط مالی بین دولت و شهرداری تهران و در نهایت دسترسی به بازارهای مالی وپولی و تامین مالی از این طریق به عنوان چهار عامل مهم و تاثیر گذار در رسیدن شهرداری تهران به درآمدهای پایدار می باشند.
بکارگیری روش مهندسی مالی نیز از دیگرروشهای دستیابی به درآمد پایدار در حوزه شهری می تواند باشد.
یکی دیگر از راههای مناسب برای رسیدن به درآمد پایدار جلب اعتماد و مشارکت بخش خصوصی در پروژه های شهری است و با انجام این اقدام از یک سو رونق اقتصادی محقق می شود و از سوی دیگر از استفاده بهینه از سرمایه های سرگردان مردم خواهد شد.
از دیگر و مهمترین راهکارهای ایجاد درآمد پایدار در کلان شهر ها می توان به ایجاد مالیات بر سوخت خودرو ها در کلان شهر ها اشاره کرد.
از آنجا که درآمد شهرداری تابعی از اقتصاد شهر است لذا به هر میزان رونق اقتصادی وجود داشته باشد و شهر در یک فرآیند توسعه ای گام بردارد به همان میزان درآمد شهرداری افزایش خواهد یافت.
حال با اشاره به اینکه در سال های اخیر به جهت فقدان منابع مالی مناسب و ضرورت خدمات رسانی ، بخش عمده درآمد شهرداری از طریق منابع ناپایداردرآمدی بوده است، درصورتیکه مدیریت شهری بخواهد در چارچوب اصول توسعه پایدار حرکت کند ، باید متکی به درآمد های پایدار باشد.