ثمره نگاه مبتنی بر اخلاق، احترام به حقوق انسانهاست
حضرت خدیجه(س) از چهرههای فوق العاده ویژه در جهان اسلام بودند و در واقع محوری است که میتواند منشاء گردآمدن همه مسلمانان با سلایق مختلف پیرامون ایشان باشد؛ همچنین آنچه در مورد ایشان تا به امروز بیان شده بسیار کوتاه بوده و این هم به خاطر مشکل تاریخ اسلام بوده است.
در جامعه عرب آن روز که کمتر زنی از تشخص برخوردار بود، ایشان یکی از بانوان متشخص بودند؛ حضرت خدیجه(س) امین محمد امین(ص) بود و در کار بازرگانی نیز به حضرت کمکهای فراوانی میکرد و میتوان اینطور گفت که در جامعه آن روز ایشان نقش یک کار آفرین را ایفا میکرد.
در عصر ما نیز زنان مقاومی بودهاند که راه حضرت خدیجه(س) را در عمل پیموده و در کنار بزرگان زندگی کردهاند و یاریرسان بزرگانی نظیر امام خمینی(ره) و نهضت اسلامی بودهاند. در این بین باید از همسران حضرات آیات هاشمی رفسنجانی و موسوی اردبیلی یاد کنیم که بار مسئولیتی که این بزرگان داشتند بر عهده آنها بوده است. آیت الله هاشمی و موسوی اردبیلی جزء بزرگانی بودند که در قیام ۱۵ خرداد نیز نقش مهمی داشتند.
این بزرگان به مسائل فرهنگی نیز به صورت ویژه نظر داشتند. با این که آیت الله هاشمی دانش آموخته قم و آیتالله موسوی اردبیلی دانشآموخته نجف بودند، آیتالله هاشمی در زندان به نگارش تفسیر همت گماشتند و دستنویسهای خودشان را از طریق همسرشان که به ملاقات ایشان میآمد منتقل میکردند.
خدمات فرهنگی حضرات آیات هاشمی و موسوی اردبیلی بر کسی پوشیده نیست و آن دو بزرگوار همواره با تاسیس دانشگاهها و مراکز درسی و علمی این مسئله را ثابت کردهاند. در همین نمایشگاه قرآن نیز شاهد غرفهای هستیم که در آنجا افتتاح نخستین دوره مسابقات بینالمللی قرآن به دست آیتالله موسوی اردبیلی به نمایش گذاشته شده است.
آیتالله موسوی اردبیلی به قرآن و تفسیر آن اهمیت فراوانی میدادند و در مسجدی که حضور داشتند جلسات تفسیر برپا کرده بود و ویژگی تفسیر ایشان نیز در این بود که هر آیهای که تفسیر میکردند اقوال سایر مفسران ذیل آن آیه را نیز ذکر میکردند، همچنین دایره مطالعات ایشان نیز بسیار گسترده بود.
آیت الله هاشمی نیز از جمله مفسرانی بودند که شرایط زمانه و … را نیز در تفسیر آیات در نظر میگرفتند. در یک جلسه که با حضور سران کشورهای عربی برگزار شد، بحث رونمایی نقشه منطقه بود و آنها ادعا میکردند که خلیج فارس برای آنهاست اما آیت الله هاشمی به آیه «مرج البحرین یلتقیان» اشاره و بیان کردند در تمام تفاسیر ذیل این آیه بیان شده که دو دریای پارس و روم در جهان وجود دارد و شما نمیتوانید خلیج فارس را انکار کنید؛ لذا آیتالله هاشمی این گونه از هویت خلیج فارس دفاع میکردند.
مفسران این چنینی قرآن ثمر دیدگاه و نظرات شان انقلاب إسلامی و تفکر انقلابی شده است در حالی که از دل نظرات برخی از مفسران دیگر در آن سوی عالم شاهد رشد تکفیریگری و گروهکهای القاعده و داعش هستیم، اگر امروز در جامعه ما به قرآن بها داده میشود به خاطر نگاه عقلانیت این مفسران بزرگ ما بوده است.
آیتالله هاشمی آرزویش این بود که آخرین کارش یک فعالیت قرآنی باشد و ایشان بعد از دوران ریاست جمهوری نیز به بنده گفتند قصد دارند در یک فرصت مناسب با دید اخلاقی قرآن را مرور نمایند، و این نگاه مبتنی به حق و اخلاق مفسران بزرگی مانند ایشان است که ثمره آن احترام به حقوق انسانهاست، برخلاف نگاهی که عده دیگری دارند و به دنبال غارت مسلمانان هستند.