محله تختی نونوار می شود

به گزارش شورا‌آنلاین، کوچه های تنگ و تاریک، خانه های کاهگلی، مردهایی با کلاه شاپو و سبیل های از بناگوش دررفته و زن هایی که با چادر گل گلی و زنبیل عرض و طول کوچه را طی می کنند در کنار صدای قل خوردن توپ بچه ها در همان کوچه های تنگ تصویر آشنای طهران قدیم است. طهران قدیمی که این روزها با اغماض عنوان بافت فرسوده را با خود به دوش می کشد و به تهدیدی برای امنیت ساکنانش تبدیل شده است.

۱۲۳ هزار پلاک در انتظار نوسازی که با خفیف ترین زمین لرزه تهران می توانند خاطرات یک کوچه و محله را با خاک یکسان کنند، واقعیت تلخ امروز تهران اند. پایین تر از خیابان انقلاب ۱۴ منطقه است که بحران بافت فرسوده در پایتخت را دامن زده اند و مشخص نیست با بسته های تشویقی موجود ساکنان آن چه زمانی روی آرامش را می بینند. اگرچه این بحران هم مانند بسیاری از بحران های جامعه اگر به موقع به آن رسیدگی شود نه تنها فرصت است بلکه به احیای هویت تاریخی و فرهنگی محلات کمک می کند.

کلنگ شهردار تهران در خیابان تختی به زمین می خورد

شهردار تهران صبح فردا همزمان با سالروز درگذشت جهان پهلوان تختی کلنگ تجمیع ۵۰ پلاک فرسوده در خیابان تختی واقع در منطقه ۱۲ را به زمین می زند. شاید بتوان اولین مراسم کلنگ زنی محمد علی نجفی آن هم در بافت فرسوده را به فال نیک گرفت و منتظر خبرهای خوش برای مردمی بود که با تلنگری ممکن است سقف بالای سرشان آوار شود.

هر چه هست تهران، تاریخ و هویت رو به فراموشی اش این روزها نیاز به این دارد تا بیش تر از گذشته از سوی مسئولان دیده شود. شاید که با این دیده شدن قبای نوسازی بر تن این شهر اندازه شود و دوره گذار از بافت فرسوده به بافت نو هر چه آسان تر طی شود.  

 تختی که روی تخت می نشست

خیابان تختی از محله های قدیمی تهران است که انسان های استخوان دار در آن زندگی می کردند که امروز یا فوت کردند یا از آن محله مهاجرت کردند. این ها توصیف نصرالله حداد، تهران شناس از محله تختی است. محله ای که به مسجد قندی که ۱۱۰ سال قدمت دارد و زورخانه قدیمی پهلوان پور که میعاد بزرگان ورزش کشور بود، معروف است:« اسم قدیمی این خیابان یخچال بود و بعد از آن تختی شد. وجه تسمیه هم از آن جاست که پدر مرحوم تختی در همین محله روی تخت می نشست و چون یخچال ها بزرگی داشت همان جا یخ می فروخت. هنوز دیوارهای بلند و قطور آن یخچال ها در محله باقی مانده است.»

این تهران شناس معتقد است این روزها در تهران محله به شکل اصیل آن وجود ندارد و پاتوق های قدیمی که محل تجمع مردم محله بودند، کاملاً از بین رفتند. با این وجود، نوسازی بافت فرسوده از یکی از قدیمی ترین محله های پایتخت می تواند اتفاق خوبی باشد: « همین که به دنبال احیای بافت فرسوده و سر و سامان دادن به محله های قدیمی تهران باشیم اقدام مثبتی است و بهتر از این است که مسکن مهر بسازیم که با کوچک ترین لرزه ای بریزد. به عقیده من، بهترین راه حل برای برون رفت تهران از بحران مسکن احیای بافت فرسوده است. بافتی که در آن نمی توان به دنبال تعریف محله های قدیمی بود اما می توان به امنیت ساکنانش دل خوش کرد.»

نمی توان دور بخش تاریخی تهران خط قرمز کشید

احمد محیط طباطبایی، رئیس کمیته ملی موزه های ایران اما معتقد است هر نقطه از شهر تهران دارای ارزش فرهنگی و تاریخی است. ارزشی که حتی اگر در بافت فرسوده از یاد رفته است باید دوباره به شکلی درست و منطبق با مقتضیات محله احیا شوند.

وی در گفت و گو با خبرنگار شهرنوشت با اشاره به وضعیت بافت فرسوده تهران می گوید: «معمولاً خلط مبحثی میان بافت فرسوده و تاریخی وجود دارد. این در حالی است که بافت تاریخی با اصول مشخص خود احیا می شوند و ارزش های خاص خود را دارند. در مورد بافت فرسوده و نوسازی آن ها که ضرورت امروز بسیاری از مناطق تهران است، مسئولان امر باید به دنبال ایجاد یک ارزش باشند تا محیطی بی هویت را تحویل شهروندان ندهند.»

این کارشناس میراث فرهنگی توجه شهرداری به محله تاریخی تختی را مثبت ارزیابی می کند و یادآور می شود: «نکته مهم در شهر تهران این است که تمام تهران دارای ارزش تاریخی است و نمی توان دور بخش تاریخی خط بکشیم و جدا کنیم. شهر قطعاً نیاز به مدیریت یکپارچه دارد و باید توجه کرد در شرایط فعلی چه نیازهایی از این شهر را برطرف می کند.»