مظنونِ به سرقت کاشی‌های تهران کجاست؟
به گزارش پایگاه خبری شورا آنلاین از حدود یک سال و نیم گذشته برخی عناصر و تزئینات ارزش بناهای تاریخی تهران به سرقت رفت، این سرقت‌ها که ابتدا توسط یک فعال میراث فرهنگی مطرح شد تا همین چند ماه پیش نیز بخصوص در دیگر شهرهای تاریخی ادامه داشت.
اداره کل میراث فرهنگی استان تهران صبح امروز (یک‌شنبه ۷ شهریور) با اعلام کشف و ضبط تعداد قابل توجهی از این کاشی‌های تاریخی، آن‌ها را در موزه رضا عباسی رونمایی کرد.
از جمله بناهای تاریخی که در این مدت به سرقت رفتند، کاشی‌های تاریخی خانه «صدیق اعلم»، «مسجدقنبرعلی خان»، «مسجد معمارباشی»، «خانه قیصری»، «حمام کشوری» و «تزئینات در ورودی مسجد سپه‌سالار» در این مدت به سرقت رفتند.
در حالی مراسم رونمایی از این کاشی‌ها که میراث تهران آن‌ها را به عنوان کاشی‌های سرقت شده از بناهای تاریخی پایتخت یاد می‌کند انجام شد، که به گفته «مرتضی ادیب‌زاده» امین اموال توقیفی اداره کل میراث تهران، این آثار سال‌ها قبل سرقت شده‌اند و هنوز هیچ کدام از آثار سرقت شده در طول یک سال گذشته به دست نیامده‌اند.
* تهران بارانداز خرید و فروش آثار تاریخی
او با بیان این‌که ۱۶۰۰ قطعه شیء نفیس شامل کاشی‌ها و ظروف آبی، سفید چینی و برخی سکه تاریخی از یک نفر به دست آمده است، اظهار کرد: به دلیل ضعف‌های زیادی که قانون در بحث قاچاق وعتیقه‌جات دارد، مدتی پیش نیز یگان حفاظت از یک نفر حدود ۱۸۰۰ شیء تاریخی به دست آمد.
وی این وضعیت را بسیار نگران‌کننده دانست و افزود: ما نباید از این کشف‌ها خوشحال باشیم. تهران به بارانداز خرید و فروش آثار تاریخی تبدیل شده و امروز بیشتر به صورت زیرزمینی در این زمینه فعالیت می‌شود.
این کارشناس رسمی مرکز باستان‌شناسی میراث فرهنگی تهران با بیان این‌که این واقعیت تلخ در تهران هر روز رخ می‌دهد، ادامه داد: در شش ماهه اول سال بیش از چهار هزار قطعه کاشی کشف شد. این اتفاق رخ می‌دهد، چون در زمینه قوانین مربوط به قاچاق عتیقه با ضعف مواجه هستیم، چون بیشترین درصدِ مجازات مجرمان در این زمینه بین شش ماه تا سه سال است.
*هیات وزیران هم قول مصوبه جدید درباره قانون قاچاق داده است
وی با تاکید بر این‌که همانقدر که قاچاقچی آثار تاریخی در تهران وجود دارد، قطعا فروشنده و خریدار آثار تاریخی نیز هست، افزود: متاسفانه با یک قانون ضعیف، ضربه مهلکی به میراث فرهنگی وارد کرده‌ایم، هر سال از مجلس شورای اسلامی و هیات وزیران می‌خواهیم این قانون را تقویت و بازنگری کنند، حتی قول‌هایی در این زمینه درباره‌ی تدوین آن در برنامه‌های چهارم، پنجم و ششم به ما داده شد، اما هنوز هیچ نتیجه‌ای نگرفته‌ایم.
ادیب‌زاده ادامه داد: تعداد زیاد کاشی‌ها در نگاه اول نشان می‌دهند که وضعیت در این زمینه چقدر خراب است، نمی‌توان در شهرستان‌ها چنین خرید و فروشی انجام داد؛ چون این آثار خریداری ندارند، اما در تهران به دلیل وجود خریدارها که زیاد هم هستند، هر روز این اتفاق تکرار می‌شود، چون قانونی برای این خرید و فروش‌ها به خصوص آثار زیر ۱۰۰ سال نداریم.
او اضافه کرد: امیدواریم برخوردی جدی در این زمینه با خریداران و فروشندگان آثار تاریخی انجام شود. ما هیچ‌گاه نتوانستیم به صراحت بگوئیم این افراد دلال آثار تاریخی هستند و باید با آن‌ها برخورد شود؛ چون قانونی در این زمینه نداریم که افرادی که این آثار را حمل و نقل و خرید و فروش می‌کنند، دلال و مجرم هستند.
وی ادامه داد: با ارائه‌ی نواقص قوانین در این زمینه به رئیس سازمان میراث فرهنگی ونمایندگان مردم تهران در مجلس شورای اسلامی، بارها از آن‌ها خواسته‌ایم تا این قوانین را بازنگری و تدوین کنند.
* مالک کاشی‌های کشف شده آزاد است
این باستان‌شناس با اشاره به کشف این آثار تاریخی در چند روز گذشته افزود: هنوز نتوانسته‌ایم ارزش تاریخی این آثار را اعلام کنیم، هیات کارشناسی باید این کار را انجام دهد. هرچند ارزش این آثار بیشتر در بُعد تاریخی و فرهنگیِ آن‌هاست.
ادیب‌زاده که در صحبت‌هایش ابتدا اشاره کرد مالک این آثار در حال حاضر تحت تعقیب و متواری است، در ادامه صحبت‌هایش گفت: مالک این آثار به دلیل نبودِ قانون مناسب آزاد است.
به گفته وی، حدود ۲۰۰ قطعه از کاشی‌های به دست آمده سالم و حدود ۳۰۰ قطعه نیز خرد شده و شکسته هستند که شاخص آن‌ها متعلق به دوره‌ی قاجار است.
او افزود: کاشی‌های به دست آمده در طول چند سال گذشته از نقاط مختلف به سرقت رفته‌اند و باید آن‌ها را بررسی کنیم، هنوز یگان حفاظت نتوانسته ردی از آثار جدید سرقت شده پیدا کند.
* خبرنگاری که عملکرد سریع‌تری نسبت به یگان حفاظت تهران داشت
در این نشست خبری یکی از خبرنگاران میراث فرهنگی با ارائه سه کاشی که به گفته‌ی خودش از جمعه بازار پروانه در خیابان سعدی به قیمت حدود ۲۰۰ هزار تومان خریداری کرده است، خطاب به مدیر کل میراث تهران گفت: چرا من به عنوان خبرنگار می‌توانم این آثار را پیدا کنم، اما یگان حفاظت میراث فرهنگی هنوز موفق به کشف این آثار نشده است؟
* قوه قضائیه خرید و فروش آثار تاریخی را جرم اعلام کند
خسروآبادی اما با این صحبت‌ها خطاب به خبرنگاران گفت: نمی‌توانیم اگر دست هر کسی از این کاشی‌ها بودریال بگوئیم او قاچاقچی است. با توجه به حساسیت‌هایی که در این زمینه ایجاد شده است از قوه قضائیه می‌خواهیم به ضابطان خود اعلام کند که دارندگان این آثار باید تحت تعقیب قرار گرفته و از آن‌ها بررسی‌های بیشتری شود.
مدیر کل میراث فرهنگی و گردشگری استان تهران تاکید کرد: حساسیت‌ها آن‌قدر درباره‌ی این سرقت‌ها زیاد شده‌اند که به قوه قضائیه پیشنهاد می‌کنیم این بحث را در اولویت خود قرار دهد و میراث فرهنگی تا کنون مذارکاتی در این زمینه انجام داده است، اما اداره کل میراث فرهنگی استان تهران مکاتبات رسمی در این زمینه را نیز در اولویت خود قرار می‌دهیم.
